(TAP) - Sau khi chính quyền Tổng thống Donald Trump đóng băng hàng loạt nguồn tài trợ liên quan đến nghiên cứu về “Đa dạng, công bằng và hòa nhập” (DEI), Liên minh Châu Âu (EU) đang đẩy mạnh các nỗ lực nhằm thu hút giới khoa học toàn cầu đến làm việc tại khu vực.
Tại sự kiện “Chọn châu Âu vì khoa học” (Choose Europe for Science) diễn ra tại Paris (Pháp), Tổng thống nước này – ông Emmanuel Macron đã công bố hàng loạt chính sách và gói hỗ trợ mới dành cho các nhà khoa học chuyển đến EU. Ông Macron nhấn mạnh rằng, vài năm trước, không ai ngờ Hoa Kỳ có thể chấm dứt các chương trình nghiên cứu chỉ vì yếu tố liên quan đến sự đa dạng “Đa dạng, Công bằng và Hòa nhập” (Diversity, equity, and inclusion, viết tắt: DEI, cũng như hạn chế quyền xin thị thực của các nhà nghiên cứu.
Phát biểu tại Đại học Sorbonne (Sorbonne University), Chủ tịch Ủy ban Châu Âu (European Commission, viết tắt: EC) – bà Ursula von der Leyen cho biết, EU sẽ triển khai một chương trình “siêu trợ cấp” (super grant) nhằm tạo môi trường làm việc ổn định và dài hạn hơn cho những người giỏi nhất trong lĩnh vực khoa học. Theo lãnh đạo EC, giai đoạn 2025 – 2027, khu vực này sẽ dành ra 500 triệu euro để tăng cường khả năng cạnh tranh trong việc thu hút chất xám. Khoản tiền này sẽ được đưa vào Hội đồng Nghiên cứu Châu Âu (European Research Council), hiện đã có ngân sách hơn 16 tỷ euro trong giai đoạn 2021 – 2027.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron vừa công bố hàng loạt chính sách và gói hỗ trợ mới dành cho các nhà khoa học chuyển đến châu Âu (Nguồn: X “EmmanuelMacron”)
Cũng theo Chủ tịch EC, liên minh sẽ đưa quyền tự do nghiên cứu khoa học vào luật nhằm bảo vệ các nhà nghiên cứu trước những đe dọa toàn cầu ngày càng tăng. Bà Leyen nhấn mạnh, EU sẽ không thỏa hiệp với các giá trị cốt lõi. Trong khi đó, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết, nước này sắp công bố các chính sách mới để thúc đẩy đầu tư vào khoa học và nghiên cứu. Lãnh đạo chính quyền Paris cho rằng, khoa học không nên bị kiểm soát bởi “một nhóm nhỏ”, cũng như khẳng định EU phải trở thành nơi trú ẩn cho giới nghiên cứu toàn cầu. Ông Macron khuyến khích những người cảm thấy bị đe dọa ở nơi khác hãy đến “lục địa già” (old continent), nơi họ có thể tự do cống hiến, cùng đầu tư vào tương lai chung.
Truyền thông trong nước (NBC News) nhận định, chính sách của Hoa Kỳ gần đây đã khiến hàng trăm nhà khoa học bị cắt tài trợ, bao gồm các dự án nghiên cứu về kiểm duyệt Internet ở Trung Quốc và Iran, cũng như các sáng kiến hỗ trợ cộng đồng bản địa ở Bắc Cực Alaska. Một số khoản tài trợ bị hủy nhằm mục đích tăng cường sự đa dạng trong các ngành khoa học, công nghệ và kỹ thuật. Động thái này kéo theo tình trạng nhiều nhà nghiên cứu và bác sĩ đã xuống đường biểu tình phản đối. Mặc dù không nhắc trực tiếp đến chính quyền ông Trump, Chủ tịch EC Ursula von der Leyen cho rằng, việc phá hoại một nền nghiên cứu tự do và cởi mở là một sai lầm nghiêm trọng. Bà Leyen khẳng định, khoa học không bị giới hạn bởi hộ chiếu, giới tính, dân tộc hay chính trị, đồng thời nói sự đa dạng là một trong những tài sản toàn cầu quý giá nhất cần được bảo vệ.
Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen cho biết, EU sẽ triển khai chương trình trợ cấp tạo môi trường làm việc ổn định và dài hạn hơn cho những người giỏi nhất trong lĩnh vực khoa học (Nguồn: X “@vonderleyen”)
Therion Son
