(TAP) - Bài đăng gần đây trên mạng xã hội của Tổng thống Donald Trump đòi tước quyền miễn thuế của Đại học Harvard đã làm dấy lên những lo ngại về khả năng can thiệp chính trị vào hệ thống thuế Hoa Kỳ. Đồng thời, động thái này bị chuyên gia cho rằng có thể làm phức tạp thêm bất kỳ hành động pháp lý nào từ phía Sở Thuế vụ (IRS).
Trước đó vào ngày 2/5, ông Donald Trump tuyên bố trên Truth Social (@realDonaldTrump), quyền miễn thuế của Đại học Harvard sẽ bị thu hồi, đồng thời cho rằng đó là điều mà cơ sở giáo dục này đáng phải nhận. Mặc dù Sở Thuế vụ (Internal Revenue Service, viết tắt: IRS) có thẩm quyền thực hiện điều đó, các chuyên gia do tờ NBC News khảo sát cảnh báo, việc lãnh đạo Nhà Trắng công khai đe dọa có thể tạo ra rào cản pháp lý. Chuyên gia Tu chính án thứ nhất (First Amendment) từ Trường Luật Đại học Chicago (University of Chicago Law School) – bà Genevieve Lakier nhận định, IRS có thể tiến hành việc này theo cách hợp pháp, nhưng không thể làm theo chỉ đạo trực tiếp từ Tổng thống. Bà Lakier nhấn mạnh, luật pháp cấm Tổng thống hoặc quan chức Chính phủ chỉ đạo IRS điều tra người nộp thuế cụ thể. Chuyên gia này lập luận, luật này ra đời nhằm ngăn chặn những hành vi can thiệp chính trị.
Động thái gần đây của Tổng thống Donald Trump đối với Đại học Harvard được cho có nguy cơ ảnh hưởng đến Sở Thuế vụ trong vấn đề thu hồi miễn thuế (Nguồn: Facebook “Harvard University”)
Giáo sư luật thuế từ Đại học Nam California (University of Southern California) – ông Edward McCaffery cho rằng, việc chính trị hóa quá trình miễn thuế có thể gây bất lợi cho chính quyền. Ông McCaffery đặt câu hỏi, liệu đây có phải là động thái mang tính trả đũa, điều mà Harvard có thể dùng để phản biện trước tòa. Trong khi đó, luật sư chuyên về tổ chức phi lợi nhuận – ông Jeffrey Tenenbaum cho biết, hành động chống lại Harvard của IRS khi xảy ra sẽ khiến cơ quan đối mặt với một quá trình pháp lý kéo dài nhiều năm. Theo luật sư này, nếu IRS muốn thu hồi tư cách miễn thuế, họ cần tiến hành kiểm toán, cho phép tổ chức kháng cáo và nếu cần, vụ việc sẽ được đưa ra tòa án liên bang. Ở một diễn biến khác, phát ngôn viên Harvard – ông Jason Newton cho biết, trường sẽ chống lại mọi nỗ lực thay đổi tình trạng miễn thuế của cơ sở. Đại diện trường nhấn mạnh, Chính phủ liên bang từ lâu đã miễn thuế cho các trường đại học nhằm phục vụ lợi ích giáo dục. Đồng thời, cho rằng việc thu hồi đó có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sứ mệnh giáo dục.
Về mặt pháp lý, chuyên gia Trường Luật Đại học Chicago Genevieve Lakier nói, tuy Tổng thống có thể phủ nhận việc chỉ đạo trực tiếp, nhưng hành động mang tính đe dọa công khai như vẫn có nguy cơ bị coi là vi hiến, cụ thể là Tu chính án thứ nhất. Bà Lakier viện dẫn luật liên bang năm 1998, cấm các quan chức hành pháp yêu cầu IRS thực hiện điều tra nhằm trừ (Supreme Court of the United States) gần đây, trong đó các thẩm phán khẳng định, các quan chức Chính phủ không được phép ép buộc tư nhân tuân thủ quan điểm không được ủng hộ. Giáo sư luật thuế từ Đại học Nam California Edward McCaffery dẫn chứng, IRS từng từ chối miễn thuế cho Đại học Bob Jones (Bob Jones University) do các chính sách phân biệt chủng tộc. Vụ việc này đã kéo dài từ thời cựu Tổng thống Richard Nixon đến thời Ronald Reagan. Giáo sư hoài nghi, trường hợp của Harvard sẽ đạt được kết quả tương tự.
Chuyên gia nói rằng, luật pháp cấm Tổng thống hoặc quan chức Chính phủ chỉ đạo Sở Thuế vụ điều tra người nộp thuế cụ thể (Nguồn: X “@WhiteHouse”)
Danny Tran
